پرده کروماکی چیست؟

پرده کروماکی یا فون کروماکی همان طور که از اسمش مشخص است نوعی بگراند ( پس زمینه) به صورت پرده یا پارچه است که در رنگهای کروماکی تهیه شده تا با استفاده از این پرده ها بتوان فرآیند کروماکی (جدا سازی) را اجرا کرد ،همان طور که در مقاله کروماکی چیست اشاره کردیم ، کروماکی محدود به یک رنگ نیست و در رنگهای متفاوتی وجود دارد که پرکاربرد ترینشان سبز و ابی است، که بیشتر پرده های کروماکی مخصوصا در بازار ایران در همین دو رنگ ارائه شده، از نکات  مثبت پرده کروماکی نسبت به ابزار دیگر قابلیت جمع شدن ، سبک بودن و داشتن قابلیت حمل است که به صورت پرتابل مورد استفاده قرار گیرد، اما نکات منفی هم دارد ، نداشتن کیفیت در بیشتر محصولات موجود در بازار ، کثیف شدن و ضعیف شدن رنگ ، پاره شدن برای نصب دائمی مناسب نیستن ، بیشتر کاربرد این ایزار از کروماکی برای صحنه های بیرونی یا استفاده آماتوری است ، چرا که رنگ کروماکی بیشتر در استودیو مورد استفاده قرار می گیرد ، چرا که یا دوامتر و کیفیت مطلوبتری نسبت به پرده های کروماکی دارد .

برای همین پیشنهاد ما برای ساخت استودیو کروماکی چه به صورت آماتور و حرفه ای رنگ هست ،که در مطلبی جداگانه کامل به رنگ کروماکی اختصاص داده میشه، پرداخته می شود .بیشتر پرده را در جاهای مورد استفاده قرار میدهند که نیاز به ضبط پرتابل باشد مثل صحنه های خارجی که فضای وسیعی باید سریع کرماکی شود یا در استودیو های چند منظوره مورد استفاده قرار دهید که در صورت نیاز با . انواع پرده های کروماکی در بازار موجود است که بعضی وارداتی و بقیه تولید داخل هستند. این فونها یا پرده ها در شش اصلی نوع شطرنجی (سوزنی) ، مخملی ، کاغذی ، پارچه ای و کریستالی تولید شده. ما آینده نیز تمامی این محصولات را تولید یا وارد می کند و هر کدام نکات مثبت و منفی خود را دارند.

پرده کروماکی

فون کروماکی شطرنجی

فونهای شطرنجی یا ( NON-WOVEN ) از الیاف جدا از هم به وجود می‌آیند در ایران تولید شده آن به سوزنی معروف شده؛ به این صورت که تکه‌های مختلف در کنار هم قرار گرفته و توسط وسایل دوخت مختلفی از جمله دستگاه سوزن، حرارت، و یا چسب‌های مخصوص به بکدیگر متصل شده و یک نوع فون رولی را از آن به دست می آورند که این نوع پرده کروماکی ارزانتر و بی کیفیت تر از نظر دوام است ولی رنگ نسبتا نزدیکتری به کد رنگی کروماکی دارند اما دقیق نیست.

پارچه مخملی کروماکی

مخمل نوعی پارچه کرکی است که از ابریشم، پنبه، کتان یا پشم تشکیل می‌شود. مخمل به علت دشواری ساخت و تولید، معمولا از جمله پارچه‌های گران قیمت محسوب می‌شود؛ اگرچه با پیشرفت فناوری روز، تولید آن هزینه کمتری پیدا کرده‌است. همچنین دقت کنید که مخمل، پارچه‌ای بسیار نرم و لطیف و قابل انعطاف می‌باشد.

این نوع فون‌ها دو نوع دارند؛ یکی مخمل واقعی، و دیگری طرح مخمل ( ذرات کرک مانند که بر روی یک لایهٔ با تار و پود از مواد پلاستیکی که سطح آن آغشته به یک لایه چسب بسیار نازک است، پاشیده شده. این کرک‌های رنگی، مانائی بسیار سستی بر روی چسب داشته و پس از اندکی استفاده و در تماس با اشیاء، به اصطلاح «کچل» می‌شوند )

این نوع فون‌ها نیز همانند فون‌های پارچه‌ای قابل شستشو هستند، اما لازم است بدانید که به سرعت کثیف می‌شوند. همچنین بعضی از آنها مشکلی تحت عنوان ریزش پرز دارند و ممکن است نیاز باشد دو یا سه روزی یک بار، تنها به خاطر همین پرزها استودیوی خود را جارو بزنید.

پارچه کروماکی

ین نوع فون‌ها می‌توانند از جنس‌هایی همچون کتان، کرباس، برزنت، Muslin و … به وجود آمده باشند یا به صورت مخملی باشند که خود فون‌های مخملی در دسته‌ای جداگانه قرار می‌گیرند. یکی از موارد استفاده از فون‌های پارچه‌ای بافته شده برای عکاسی پرتره استودیویی در حالت تک رنگ یا مونوکروم است.

این نوع فون‌ها دو نوع براق یا مات دارند که باید با توجه به سبک کارتان یکی از آنها را انتخاب کنید. در واقع نمونه‌های براق ممکن است حواس بیننده را از سوژه پرت کرده و دائما برق بزنند، اما مدل‌های مات این مشکل را ندارند، در عوض در کنتراست تصویر با هم متفاوت خواهند بود.

یکی از مزیت‌های فون عکاسی پارچه‌ای، قابل شستشو بودن آن است. گرچه شستن آنها کار ساده‌ای نخواهد بود، چرا که عملیات نصب کردن سختی روی پایه دارند و ممکن است شما را به دردسر بیندازند. مخصوصا نمونه‌هایی با رنگ روشن که خیلی سریع کثیف می‌شوند.

کاغذ کروماکی

کاغذ کروماکی ( Seamless ) که کیفیت نسبتا قابل قبولی دارد و بیشتر در عکاسی مورد استفاده قرار می گیرد که در بازار ایران کم وارد شده و به شکل رول تولید شده است. این نوع فون کاغذی رنگ‌های متفائتی دارد، اما به این نکته توجه کنید رنگ کروماکی با رنگ سبز تفاوت دارد. این نوع پرده اصلا دوام نداشته و به خاطر آن در طول های بلند تولید شده است که بخش های که زیر پای سوژه خراب شده، به راحتی جدا شود.عکاسان حرفه‌ای فون‌های کاغذی را برای عکاسی استودیویی، بهتر از فون‌های پارچه‌ای یا مخملی می‌دانند. البته این مدل بسیار کمیاب و البته گران است! فون‌های کاغذی به لحاظ ظاهری و البته ضخامت شبیه به کاغذهای فابریانو دانست.

پرده کروماکی کریستال مجیک

پرده کروماکی مجیک ، که تولید کشورهای آمریکا و آلمان است . رنگ پرده خاکستری است و در درون الیاف آن از کریستال بکار رفته است ، در نور طبیعی تغیرر رنگی نمی کند اما نورمخصوص کروماکی به آن تابیده شود پرده در تصویر ضبط شده بگراند به رنگ تابیده شده کروماکی تغییر رنگ داده است . این پرده کروماکی دارای 4 رینگ LED مخصوص است که این نورها در رنگهای سبز و آبی و قرمز و نارنجی هستند، با نصب این رینگها به سر لنز دوربین ، رنگ پرده نیز تغییر می کند . یعنی پرده خاکستری رنگ ، بدون هیچ نورپردازی خاصی به رنگ سبز یا آبی و یا قرمز تبدیل می شود که مانند دیگر پرده ها این امکان را میدهد که به راحتی بگراند کروماکی را از سوژه جدا کرد.

نمایش چیست؟

نمایش (Drama) را در فرهنگ آکسفورد چنین بیان کرده اند که تالیفی به نثر یا نظم که داستانی را از طریق گفت وشنود و کنش بازگو میکند و برای آوردن به صحنه آماده شده و با صحنه پردازی ، جامه آرایی و حرکت های همراه آن به مثابه زندگی واقعی عرضه می شود. با خواندن این تعریف می بینید که به بسیاری از تعاریف و ابعاد این هنر را شامل نمی شود مانند تالیفی نثر گونه یا نظم شاید یک متن فی البداهه اجرا شود یا گفت و شنود باشد، نمایشهای میم را در برنمیگیرد به طوری کلی می توان گفت تعاریف نباید هیچگاه به صورت مطلق بکار روند چون همین تعاریف مانعی در راه گسترش و نورآوری ایجاد میکنند.خود هنر نمایشی بسیار سیال و نرمش پذیر است و میتواند از بسیاری از منابع و رشنه های دیگر بهره بگیرد و اتفاق جدیدی را رقم بزند حتی دیگر مانند گذشته که سیرک ،کنسرت های موسیقی (پاپ) و اتفاقات هنری مانند هپنینگ ، یا نمایشواره های چندرسانه ای را جز نمایش دانست یا نه اهمیت چندانی ندارد چرا که در دنیای امروز این هنر به سرعت پیشرفت کرده و ما هر روز شاهد نورآوری و باز آفرینی هستیم.

واژه نمایش برگفته از drama یونانی است که به معنی کنش است، نمایش کنشی تقلیدی است، کنشی برای تقلید و بازنمایی رفتار بشر (البته استثتای همیشه هست) که برایش قالب ادبی مشخصی وجود ندارد ، عناصری که یک نمایش را می سازند کنش و عملکرد است که اندیشه ها و نظرات خالقش را تحقق پذیر کند.هنرهای نمایشی یکی از اشکال هنر هفتگانه می باشد که در آن بازیگر با بهره از بدن و کلام و استفاده از ذوق هنری داسنانی را برای مخاطب بر روی صحنه به نمایش در می آورد. خود نمایش و تئاتر دارای زیر شاخه های متنوع است که از بین آنها میتوان به نمایش صحنه ای ، تئاتر خیابانی ، پانتومیم و میم ، نمایش عروسکی ، اپرا ، سیرک ، پرفرمنس آرت و در نمونه های ایرانی این هنر روحوضی ، نقالی ، پرده خوانی ، تعزیه اشاره کرد. در ادامه به صورت خلاصه به تاریخچه تئاتر در ایران و ریشه غربیش می پردازیم ، و حتما مطالب جداگانه راجب هر دوره اختصاص خواهیم داد.

نمایش در غرب

یونان اولین دوران بزرگ تئاتر به معنی امروزیش خلق کرد و به تدریج از سدهٔ هشتم تا ششم پیش از میلاد پخته تر شد، در شهر های بزرگ سیاسی «پولیس» این هنر رونق بیشتری داشت، مهم‌ترین این شهرها آتن ، اسپارت، ، تِب بودند این اجزاها نیز مانند تمامی کشور های دیگر جهان ریشه در مذهب داشتند و میتوان به جشنواره دیونیزوس (خدای شراب) اشاره کرد که رومیان آن را باکخوس یا باکوس می نامیدن ، در مراسم آیینی که هر سال برای بزرگداشت او در زمین های زراعی و تاکستان ها برگزار می شد که در آن آوازهای خوانده و در مراسم بزی برای دیونیزوس  قربانی می شد ودر زمین پراکنده می کردن و معتقد بودن باعث حاصل خیزی و برکت می شود .شعر های که توسط کشاورز های خوانده می شد را تراگودیا (tragodia) می نامند، که تراگو به معنی بز و دیا شعر است که سرود بز می شود، اما این اصطلاح به رفص بز هم مشهور ست چرا که یونانیان در زیر پای بز آتش روشن می کردن و موسیقی می نواختن و حیوان عادت می کرد وقتی این صدای را می شنود می سوزد و شروع به پا پرداشتن می کرد (به نوعی آن را رقص می پنداشتن) کلمه تراژدی از همین کلمه گرفته شده است ، این مراسم شالوده اولین خشت نمایشهای نخستین شد که بعدها در پولیس های تئاترهای شکل گرفت که در آنها تراژدی و ساتیر (نوعی نمایش کمدی با نکات جنسی و زننده ) در یک شبانه روز به نمایش در می آمد. نمایشهای غربی هم از یونان آغاز شدن و در دوران های بعد رشد و ریشه بیشتری پیدا کرد، ازیونان به رومی ها از رومی ها به قرون وسطا (دوران تئاترهای مذهبی مسیحی)  مانند میراکل  که موضوعاتشان مربوط به قدیس ها و روحانی های مسیحت و مریم مقدس بود و میستری که موضوع مانند زندگی حضرت مسیح و مصائب اورا دنبال می کرد و به دنبال آن رنسانس و تئاتر وارد دوره ی جدیدی شد،ا گرایش مد نظر رنسانس و انسان باوری (اومانیسم) و بازگشت به ریشه ها تئاتر«باستان»  کشف دوباره آن.این نهضت در ایتالیا شکل گرفت و از  نمایش های آن دوره میتوان به کمدیادلآرته و فرس اشاره کرد تا دوران طلایی قرن هفدهم که به قرن بزرگ تئاتر اروپا مشهور است در این دوران تئاتر و ادبیات نمایشی در اسپانیا،انگلستان (تئاتر الیزابتی) و فرانسه شاهد شاهکار های هنری می شود این روند با گذشت قرون تکمیل و به جنبه های تئاتر امروزی نزدیک می شود که ما امروزه شاهد آن هستیم.

نمایش در ایران

نمایش در ایران نیز مانند یونان ریشه در مذهب داشت ولی آنقدر خوش شانس نبود یکی به دلیل فرهنگ مونوفونی (دهانی بودن) که نگارش نمی شد و دوم به دلیل نگاه مذهبی اما ریشه نمایش در ایران را باید در گوسان که خنیاگری بودن که شعر های با موضوعات پریان و شاهان و قهرمانان را با نواختن ساز می‌خوانده اشاره کرد. نمایش در ایران به سه بخش نمایشهای پیش از اسلام و نمایشهای پس از اسلام و معاصر تقسیم کرد، قبل اسلام متاستفانه به صورت مکتب چیزی از آن باقی نمانده ولی محققان معتقدن گوسان ها یا رقاصان و دلقک های در دیوان های پادشاهان بوده اند که نوعی نمایش اجرا می کردند یا بقایای محل های در زمان سلوکیان واشکانیان هست که نمایش اجرا می شده اما به صورت مکتوب می توان به نمایش‌های آیینی كه به داستان سوگ سیاوش و كین ایرج اشاره کرد و نمایش های پس از اسلام میتوان به نقالی ، تعزیه ، نمایشهای عروسکی و  در معاصر نمایشهای شادی‌آور(صفوی)  یا در زمان زندیه  به تقلید  و در ادامه دوره قاجاریه مسخره بازی ، روحوضی ، ختنه سوران ، سیاه اشاره کرد اما تئاتر کلاسیک در اواخر قاجار به درستی شکل گرفت ودر دوران پهلوی تکامل یافت و به جنبه غربی خودش نزدیک شد.

حرکت دوربین در سینما

حرکت دوربین در سینما (Camera Movements) را شاید به صورت اصطلاح بارها شنیده اید اما باید دانست که حرکت دوربین در سینما به مجموعه حرکتهای گفته می شود که ما در تصویر شاهد آن خواهیم بود و در آن مخاطب متوجه حرکت یا تغییر در قاب تصویر می شود، برنامه ریزی برای این حرکت ها در زمان پیش تولید توسط استوری برد یا همراه فیلمنامه با همکاری مدیر فیلمبرداری آماده میشود و در زمان تولید طبق آن ضبط می شود،البته باید به این نکته اشاره کرد که امکان دارد حرکت ها و زوایایی هم به صورت برنامه ریزی نشده و نسب به موقعیت توسط فیلمبردار و کارگردان سینما ضبط شود. این حرکتها را به دو بخش کلی میتوان در سینما تقسیم کرد،بخش اول با که با آن آشنا خواهد شد اپتیکی و بخش دوم که بشه ما معرفی خواهد شد انتقالی است. حرکت اپتیکی در واقع به معنی ساده تر همان زوم است که به دنبال آن شما با دو اصطلاح زوم این zoom in و زوم بک zoom back در سیما آشنا هستید ،در حرکت اپتیکی دوربین  ثابت است و هیچ حرکت فیزیکی ندارد و از طریق لنز دوربین با عمل زوم قاب تصویر به عقب و جلو حرکت میکند.اما در بخش دوم که آن را حرکت انتقالی نام گذاشتیم دوربین خود نیز جرکت میکند و دیگر از طریق زوم اتفاق نمی افتد خود حرکت انقالی در حرکت دوربین در سینما به دو بخش بر محور ثابت یا بر محور متحرک تقسیم شده است.در حرکت دوربین بر محور ثابت ما دوربین را بر روی سه پایه یا پایه گذاشته و به کمک محورها و گیره (Mount) حرکت را ایجاد می کنیم اما حرکت دوربین بر محور متحرک دوربین حرکت کرده و همراه آن فیلمبردار و ماشینری فیلمبرداری نیز به صورت یکی به حرکت در می آیند.

حرکت دوربین در سینما

زوم(zoom)

تنها حرکت اپتیکی دوربین در سینما زوم است، از دکمه‌ها و تنظیمات موجود در دوربین جهت بزرگ‌نمایی یا کوچک ساختن تصویر استفاده کنید. این تنظیمات توسط مکانیزم‌های داخل لنز را کنترل می شود اما در از برخی دوربین‌های ساده تر تنها قابلیت زوم با سرعت ثابت را فراهم می‌سازند در حالیکه در دوربین‌های پیشرفته (SLR) با پیچاندن لنز می‌تواند با سرعت‌های مختلف زوم کنید. در این حرکت دوربین بدون هیچگونه حرکتی و فقط از طریق ﺣﺮﮐﺖ ﺯﻭﻡ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺭﺍ (Zoom In) ﻭ ﺣﺮﮐﺖ ﺯﻭﻡ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺭﺍ (Zoom Back) این حس ایجاد می شود، این حرکت بیشتر توسط آماتور ها مورد استفاده قرار می گیرد، ﺁﻧﻬﺎ ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﯽ ﺩﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺣﺮﮐﺖ ﻫﺎﯼ ﻓﻴﺰﻳﮑﯽ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ، ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ ﺯﻭﻡ، ﺗﻨﻮﻉ ﺗﺼﻮﻳﺮﯼ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﮐﻨﻨﺪ، ﺍﻣﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﺯﻭﻡ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻨﻮﻉ ﺗﺼﻮﻳﺮﯼ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺗﮑﺮﺍﺭ ﺁﻥ ﺑﺎﻋﺚ ﺁﺯﺍﺭ ﺭﻭﺍﻧﯽ ﻭ ﺧﺴﺘﮕﯽ ﭼﺸﻤﺎﻥ ﺑﻴﻨﻨﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ. ﺣﺮﮐﺖ ﺯﻭﻡ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﻭ ﺯﻭﻡ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ، ﺧﻴﻠﯽ ﺷﺒﻴﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﺩﺍﻟﯽ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﻭ ﺩﺍﻟﯽ ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺍﺳﺖ ﺍﻣﺎ ﻋﻠﻴﺮﻏﻢ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﻇﺎﻫﺮﯼ، ﺩﺍﺭﺍﯼ ﺗﺎﺛﻴﺮﺍﺕ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﭼﺸﻤﮕﻴﺮﯼ ﻫﺴﺘﻨﺪ.

پَن (Pan)

از اولین حرکت دوربین در سینما میتوان به پَن (Pan) اشاره کرد حرکتی بر محور ثابت است که در آن دوربین را هم تراز با بازیگر یا صحنه مورد نظر به دو سمت چپ یا راست حرکت میکند، این حرکت باید توسط فیلمبردار به نرمی و بر روی سه پایه انجام شود، این نوع حرکت دوربین در سینما برای دنبال کردن سوژه یا نمایش فاصله میان دو شی ، برای نمایش چشم انداز‌های وسیع، مانند یک دشت  و  شهر مورد استفاده قرار میگیرد، البته باید به این نکته اشاره کرد که همیشه با تصویری ثابت آغاز کرده و پس از عملی کردن تکنیک Pan، سکانس را با شاتی ثابت دیگری به پایان برسانید. اگر چیز زیادی در صحنه در حال فیلمبرداری برای تماشا وجود ندارد، بهتر است از استفاده از این تکنیک صرف نظر کنید.  خود این حرکت پن بر چهار نوع دسته بندی می شود :

پن مروری: یعنی دوربین از نقطه ای شروع به حرکت کند و با سرعت ثابت به حرکت ادامه دهد و در نطقه پایانی ثابت شود این حرکت برای آشنایی بیننده با محیط کاربرد دارد مثل مرور کردن نمای ساختمان های یک شهر .

پن تعقیبی: در این حرکت سوژه به هر طرفی حرکت کند دوربین آن را همراهی و تعقیب خواهد کرد .

پن کنکاشی: در پن کنکاشی هر اتفاقی که برای بیننده مهم تر است دنبال میشود . مثلا در فوتبال توپ دنبال می شود ولی اگر خطایی اتفاق افتاد دوربین توپ را رها کرده روی بازیکن نگه می دارد و زمانی که داور سر برسد تصویر از بازیکن به داور منتقل می شود و به همین صورت…

سویچ پن: دوربین بین دو سوژه با سرعت پن را انجام می دهد به طوری که فاصله بین دو سوژه به خاطر سرعت دوربین محو و نا مشخص می شود مثل زمانی که بخواهیم از گفتگوی دو نفر با یک دوربین تصویر بگیریم .

حرکت دوربین در سینما (پن)

تیلت (Tilit)

دومین اصطلاحی که در حرکت دوربین بر محور ثابت معرفی کرد اصطلاح تیلت (Tilit) است که بدون تغییر در موقعیت دوربین آن را به بالا و پایین حرکت میدهیم، در این روش ما با استفاده از حرکت دوربین در سینما ما سوژه یا بازیگر را دنبال می کنیم،مانند تکنیک قبل ما برای دنبال کردن سوژه، از حرکت بالا و پایین و ارتفاع استفاده می کنیم. به عنوان مثال، یک حرکت عمودی آهسته در امتداد برجی بزرگ، که پایدار بودن آن را به خوبی القا کنیم.همیشه با تصویری ثابت آغاز کرده و پس از عملی کردن تکنیک تیلت، سکانس را با شاتی ثابت نیز به پایان برسانید.

حرکت دوربین در سینما (تیلت)

پَنتیلت (Pan-Tilit)

سومین حرکت دوربین در سینما بر محور ثابت پن تیلت است، همان طور که از اسمش مشخص است ترکیب دو حرکت همزمان است و دوربین حول یک محور ثابت یک حرکت چپ یا راست نرمی را به صورت یک منحنی از بالا به پایین ویا بالعکس را طی می کند یا میتواند  کاملا به صورت مورب باشد، به همین در بسیاری منابع فارسی آن را حرکت مورب  هم می نامند. در صحنه سینمایی مورد استفاده قرار می گیرد که سوژه از سطح افقی مانند خیابان به سمت بالا یا پایین حرکت می کند مانند بالا رفتن از پله اضطراری ساختمان مانند صحنه های فرار

حرکت دوربین در سینما (پن تیلت)

 ترفیع (Pedestal)

این تکنیک با تیلت تفاوت دارد؛ اما در این حرکت هم مانند تیلت حرکتی به سمت بالا یا پایین است و بر محور ثابت ،اما توسط چرخ دهنده تنظیم ارتفاع خود سه پایه نه با تغییر زاویه روی محور ثابت. از امکان Pedestal سه پایه برای به دست آوردن ارتفاع ایده آل تصویر برداری استفاده می‌شود. مثلا اگر قصد دارید اندام و صورت بازیکن بسکتبالی بلند قد را به تصویر بکشید، لازم است دوربین را به به سمت بالا حرکت دهید. برای نمایش یک کودک یا گلی کوچک، لازم است ارتفاع دوربین کاهش یابد.

ﺣﺮﮐﺖ ﺗﺮﺍﻭﻟﻴﻨﮓ (Travelling):

اولین حرکت دوربین بر محور متحرک در حرکت دوربین در سینما تراولینگ است،ﺣﺮکتی به صورت ﺍﻓﻘﯽ که ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ بر روی ﺭﻳﻞ حرکت می کند. ﺣﺮﮐﺖ ﺗﺮﺍﻭﻟﻴﻨﮓ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﮐﺮﺩﻥ ﻳﮏ ﺳﻮﮊﻩ ﻣﺘﺤﺮﮎ مانند حرکت عابران در خیابان یا ماشینی ﮐﻪ در حال ﺣﺮﮐﺖ است، ﻣﺴﺎﺑﻘﺎﺕ ﻭﺭﺯﺷﯽ ﻣﺜﻞ شنا، رالی، فوتبال ﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﻣﯽ ﺭﻭﺩ. در این حرکت دوربین، فیلمبردار و ناشینیری همراه یکدیگر حرکت می‌کنند.این حرکت یکی دیگر ازحرکات فنی وپیچیده دوربین می باشد که درآن دوربین برای تعقیب موضوع درحال حرکت به همراه او حرکت می کند.گاهی حرکت دوربین وسوژه موازی است وگاهی از هم دوریابه هم نزدیک می شوندمثلأ ازیک نمای لانگ شات به نمای مدیوم کلوز آپ می رسدویابرعکس.حرکت تراولینگ نیزبردوگونه است هم رو به جلو وهم به عقب. برای انجام تراولینگ نیز می بایست دورشته ریل موازی روی زمین مانند ریل قطار کارگذاشته می شودودوربین وفیلمبردار روی ارابه چهار چرخی که روی ریل حرکت می کندقرارمی گیردوبه طرف جلو یاعقب حرکت داده می شود .حرکت دوربین روی آن باید یکنواخت ونرم باشد.

دالی(Dolly)

در این حرکت دوربین روی ارابه چهار چرخی که روی ریل حرکت می کند قرارمی گیرد و به طرف جلو  یا عقب حرکت می کند این ارابه را دالی یا تراک می گویند.حرکت دوربین روی آن باید یکنواخت ونرم باشد، در دالی، دوربین روی پایه و ریل‌های مختلف سوار شده به سمت سوژه حرکت می‌کند یا از آن فاصله می‌گیرد. در این تکنیک از صندلی چرخ‌دار  توصیه می‌شود؛ وجود چرخ‌های بزرگ و مکان نشستن برای فیلمبردار به کیفیت کار کمک خواهد کرد. این صندلی به خوبی Dolly کار می‌کند اما امکان استفاده از مواردی خلاقانه‌تر مانند اسکیت بورد نیز وجود دارد.برای دنبال کردن سوژه‌ای با حرکت نرم و ایجاد پرسپکتیوی مناسب. لازم به ذکر است که در برخی فیلم‌ها، کارگردان اثر ترجیح می‌دهد این تکنیک را با زوم جهت جلوه بهتر ترکیب کند. در این صورت هنگام دور شدن دوربین، روی فرد زوم می‌شود و اندازه سوژه ثابت باقی می‌ماند؛‌ در حالیکه پس زمینه در حال تغییر و کوچک شدن است. انجام ماهرانه این حرکت سخت است اما در صورت عملی شدن، حس تنش، استرس و سرگیجه را به بهترین شکل منتقل می‌کند.این حرکت پرسپکتیو طبیعی دارد واززیبایی خاصی برخوردار است.هنگام انجام این حرکت باید توسط دستیار فیلمبردار به طور مرتب تنظیم فاصله انجام گیرد.

حرکت دوربین در سینما (تراولینگ ودالی)

بوم(boom)

حرکت کرین و بوم یکی از جذاب ترین نما را در بین حرکت دوربین در سینما ایجاد می کند، تکنیک بوم به تغییر ارتفاع دوربین ازبالا به پایین یا پایین به بالا  بوم  گفته می شود، این نما به نمای چشم یک پرنده مشهور است و دوربین از سمت بالا به پایین حرکت می‌کند. کارگردان‌های سینما از این تکنیک برای سکانس‌های که جمعیت زیادی وجود داره استفاده می‌کنند. که به وسیله جرثقیل خاصی به نام کرین یا پایه پدستال در استودیو تلویزیونی انجام می گیرد.این حرکت برای معطوف کردن توجه از نقطه ای به نقاط دیگر ویا منحرف کردن توجه بینندگان ورفتن به موضوعات دیگر استفاده می شود. بطور مثال دوربین در نمای مدیوم شات یک یا چند نفر را د جنگ نشان می دهد دوربین به آرامی عقب رفته وحرکت عمودی روبه بالا را شروع می کندهمین طور که دوربین دور می شود ما نمای از یک لشکر را درحال جنگ می بینیم. ازکرین درفیلمهای تاریخی وجنگی سینمایی استفاده های زیادی می شود و استفاده از آن نیاز به هماهنگی ومهارت ویژه ای دارد.

ﮐﺮﻳﻦ (Crane)

ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮﻳﻦ، ﺗﺮﮐﻴﺒﯽ ﻭ ﭘﻴﭽﻴﺪﻩ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺭﻭﯼ ﺟﺮﺛﻘﻴﻞ ﻫﺎﯼ ﻣﺨﺼﻮﺻﯽ ﮐﻪ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻴﻦ ۵ ﺗﺎ ۲۰ ﻣﺘﺮ ﺍﺳﺖ، ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﯽ ﮔﻴﺮﺩ. ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﮐﺮﻳﻦ، ﻓﻴﻠﻤﺒﺮﺩﺍﺭ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺣﺮﮐﺖ ﻫﺎﯼ ﭘﻦ، ﺗﻴﻠﺖ، ﺩﺍﻟﯽ ﻭ ﺗﺮﺍﻭﻟﻴﻨﮓ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ.ﮐﺮﺑﻦ ﺑﺮﺍﯼ ﻧﻤﺎﻳﺶ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻳﮏ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮐﺎﺭﺑﺮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ﮐﺮﻳﻦ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﺮﺍﯼ ﺻﺤﻨﻪ ﻫﺎﯼ ﻋﻈﻴﻢ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﯼ ﺣﻤﺎﺳﯽ ﻭ ﺟﻨﮕﯽ ﻣﺜﻞ ﻟﺸﮑﺮﮐﺸﯽ ﻫﺎ ﻭ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﻴﻦ ﺳﭙﺎﻫﻴﺎﻥ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺟﻨﮓ، ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻔﻴﺪ ﺍﺳﺖ.

حرکت دوربین در سینما (بوم ، کرین)

ﻧﻤﺎﯼ ﻫﻠﯽ ﺷﺎﺕ (Heli Shot):

ﻧﻤﺎﯼ ﻫﻠﯽ ﺷﺎﺕ ﻧﻤﺎﻳﯽ ﻫﻮﺍﻳﯽ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﻭﺭﺑﻴﻨﯽ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻳﮏ هلیکوپتر یا پهباد ﮐﺎﺭ ﮔﺬﺍﺷﺘﻪ ﺷﺪﻩ  و ﺍﺯ ﺑﺎﻻ فیلم ﻣﯽ ﮔﻴﺮﺩ. ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﺮﺍﯼ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻳﮏ ﻣﮑﺎﻥ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﯽ ﻭ ﻳﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﺯﻳﺒﺎﻳﯽ ﻫﺎ ﻭ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯﻫﺎﯼ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﯼ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ.

ﺣﺮﮐﺖ ﺭﻭﯼ ﺩﺳﺖ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ

ﺍﻳﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺳﺎﺩﻩ ﻭ ﺁﺳﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﯼ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﯼ ﮔﺰﺍﺭﺷﯽ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮﻧﯽ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﯼ ﺧﺒﺮﯼ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺯﻳﺎﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ، ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻓﻴﻠﻢ ﻫﺎﯼ ﺩﺍﺳﺘﺎﻧﯽ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﺍﺩﻥ ﺟﻨﺒﻪ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻭ ﻳﺎ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﮐﺮﺩﻥ ﺯﺍﻭﻳﻪ ﺩﻳﺪ ﻗﻬﺮﻣﺎﻥ ﻓﻴﻠﻢ (ﻧﻤﺎﯼ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ)، ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ.ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺣﺮﮐﺖ، ﻓﻴﻠﻤﺒﺮﺩﺍﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺮﺍﻗﺐ ﺗﮑﺎﻥ ﻫﺎﯼ ﺷﺪﻳﺪ ﺩﺳﺖ ﻭ ﺷﺎﻧﻪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺣﺮﮐﺎﺕ ﭘﺎﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺭﺍﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻣﯽ‌ﺷﻮﻧﺪ، ﺑﺎﺷﺪ. ﻓﻴﻠﻤﺒﺮﺩﺍﺭﯼ ﺑﺎ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﺭﻭﯼ ﺩﺳﺖ، ﺑﻪ ﻣﻬﺎﺭﺕ ﺯﻳﺎﺩ ﮐﺎﺭﮔﺮﺩﺍﻥ ﺑﺴﺘﮕﯽ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺟﺰ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻭﺍﻗﻌﺎ ﺿﺮﻭﺭﯼ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮐﺮﺩ.ﺣﺮﮐﺖ ﺭﻭﯼ ﺩﺳﺖ ﻣﯽ‌ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﺣﺮﮐﺎﺕ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﺭﻭﯼ ﺳﻪ ﭘﺎﻳﻪ ﻭ ﻳﺎ ﮐﺮﻳﻦ ﻭ ﺩﺍﻟﯽ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ. ﮔﺎﻫﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪﻥ ﺍﻳﻦ ﺣﺮﮐﺖ، ﺍﺯ ﻭﺳﻴﻠﻪ‌ﺍﯼ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺵــﻭﻟﺪﺭ (Shoulder) ﻳﺎ ﺩﻭﺷﯽ ﺍﺳﺘﻒــﺍﺩﻩ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ﻭﻟﯽ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﺯ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺩﻳﮕﺮﯼ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺍﺳﺘﻴﺪﯼ ﮐﻢ (Steadicam) ﮐﻪ ﻣﺠﻬﺰ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻣﺎﻧﻴﺘﻮﺭ ﮐﻮﭼﮏ ﺍﺳﺖ، ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﯽ‌ﺷﻮﺩ ﮐﻪ ﻟﺮﺯﺵ ﻫﺎ ﻭ ﺗﮑﺎﻥ ﻫﺎﯼ ﺷﺪﻳﺪ ﺑﺪﻥ ﻓﻴﻠﻤﺒﺮﺩﺍﺭ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﺯﻭﻫﺎﯼ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺮ ﺭﻭﯼ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪﻥ ﻓﻴﻠﻤﺒﺮﺩﺍﺭ ﻧﺼﺐ ﺷﺪﻩ، ﺑﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻣﻤﮑﻦ ﻣﯽ ﺭﺳﺪ . ﺍﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ ﻫﺎﯼ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﻫﺎﯼ ﻫﻨﺪﯼ ﮐﻢ (ﺧﺎﻧﮕﯽ) ﺗﺎ ﺩﻭﺭﺑﻴﻦ ﻫﺎﯼ ﺣﺮﻓﻪ ﺍﯼ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.

حرکت دوربین در سینما (فیلمبردار دستی)

عوامل تهیه فیلم چه کسانی هستند ؟

عوامل تهیه فیلم (Film Crew)، به نیروی انسانی گفته می شود که برای تولید یک فیلم به آنها نیاز است. هر کدام از این عوامل مسئولیت های فردی و گروهی در تولید یک فیلم دارند ،در بعضی از فیلم ها  ممکن است عوامل دیگری نیز برای امور تخصصی استفاده می شود اما اسمشان در تیتراژ قرار نگیرد. عوامل تهیه فیلم بیشترشان سازنده فیلم هستند که در پشت دوربین فعالیت کرده  و توسط تهیه کننده و مدیر تولید برای همکاری با کارگردان استخدام شده اند . از عوامل تهیه فیلم میتوان به کارگردان ، تهیه کننده ، فیلمنامه نویس یا گروه نگارش ، مدیر تولید ، گروه تولید (دستیاران تولید ، منشی صحنه و …) ، مدیر فیلمبرداری و گروه فیلمبرداری ، صدابرادارن ، بازیگران ، بازیگردان ها، طراح لباس ، طراح دکور  ، طراح نور ، مسئول جلوه های ویژه ، ترابری ، تدوینگر ، صداگذاری ، مسئول تصحیح رنگ و … بخشی از عوامل هستند که در زمان تولید فیلم مورد استفاده قرار می گیرند تا اتمام  مراحل ساخت فیلم.

عوامل تهیه فیلم

عوامل تهیه فیلم اسکلت فیلم هستند و هماهنگی بین آنها بسیار مهم است و باید توانایی درک دیدگاه و نظرات کارگردان و اعمال آن را داشته باشند چرا که هر گونه اختلال در بین عوامل باعث توقف فیلم میشود که در پی آن ضرر مالی و زمانی در تولید فیلم است. اما این موضوع روی دیگر نیز دارد و کارگردان و تهیه کننده نیز باید اعتماد به عوامل خود و نظرات تخصصی آنها  داشته باشند. در ادامه به مختصر به تعدادی از عوامل تهیه فیلم را معرفی می کنیم:

کارگردان سینما (Film Director)

کارگردان سینما کسی است که با استفاده از فیلم‌نامه و رهبری یک گروه سینمایی یک فیلم سینمایی ،تلویزیونی تولید می کند. به همین دلیل است که همواره، یک فیلم را با نام کارگردان آن می‌شناسند کسی است که بیشترین مسئولیت را در قبال تصویر و صدا و کیفیت نهایی فیلم دارد و معمولا ایده و بن مایه فیلم و شکل نهایی اثر از اوست و مهم‌ترین کار یک کارگردان سینما در جریان ساخت یک فیلم ،حفظ تداوم درام و ایده یا به تعریف دیگر بن مایه فیلم نامه در اثر است.که این امر در مراحل سه‌گانهٔ پیش تولید، تولید و پس‌تولید (تدوین) باید حفظ بشه. از وظایف یک کارگردان سینما برنامه ریزی ساخت فیلم ، نظارت بر ساخت آن ، ارائه دستورالعمل به بازیگران و کلیه دست اندرکاران فنی تولید و ارائه تصویری هنری و فنی به عهده اوست و تمامی این مراحل بدون داشتن دانش و تجربه نمی تواند موثر باشد چرا که کارگردان باید به موارد فنی و علمی این صنعت اشراف کامل داشته باشد.موضوعاتی مانند: انواع لنزهای سینمایی، ماشینری فیلم سازی ، آشنایی با نما های سینمایی، خط فرضی، مراحل تدوین و …

تهیه‌کننده فیلم (Film Producer)

تهیه‌کننده فیلم کسانی هستند که سرمایه و امکانات لازم را برای ساخت فیلم تهیه می کنند، عموما انتخاب تیم اصلی تولید ( کارگردان ، مدیر تولید ، فیلمنامه نویس ) و ژانر فیلم(قصه) با اوست ، کنترل و رسیدگی به امر تولید فیلم مانند تهیه سرمایه ساخت ، برنامه ریزی تولید، مدیریت منابع و قرادادها از وظایف دیگر تهیه‌کننده فیلم است. تهیه کننده در تمامی مراحل تولید فیلم حضور دارد و تمامی عوامل ساخت فیلم به صورت چه مستقیم و چه غیر مستفیم زیر نظر او هستند.

مدیر تولید فیلم (Film Production Manager)

مدیر تولید فیلم فردی است که  از سوی تهیه کننده انتخاب شده تا مسئولیت برنامه‌ریزی ،کنترل و هزینه کرد مالی و تامین نیروی انسانی برای تولید فیلم بر عهده بگیرد، در اصل مدیر تولید فیلم  وظابف بسیاری در زمان تولید دارد که از مهمترین شاخه های آن میتوان به برنامه ریزی مالی، تامین منابع انسانی تولید فیلم ، تامین امکانات و تجهیزات سینمایی، هماهنگی لوکشین و مدیریت زمان  اشاره کرد.

فیلمنامه‌ نویس (Screenwriter)

فیلمنامه‌ نویس (Screenwriter) یا سناریست (scénariste) به نویسندگانی گفته می‌شود که داستان مکتوبی را با دانش فواعد سینما، برای ساخت فیلم به رشته تحریر در می آورند، که در آن اتفاقات ، وقایع ، گفتگوها (دیالوگ ها) و کارکترها نقل شده، به آن فیلمنامه یا سناریو  گفته می شود، حال فیلمنامه‌ نویس میتواند ایده و بن مایه طرح برای خودش باشد و نه آن را به فیلمنامه نویس سفارش داده باشند یا بر اساس اقتباس از رمان ، نمایشنامه و … نوشته باشد. اما بدون تردید اوست که بر اساس ساختار روایی و سینمایی آن را می نویسد و برای ساخت فیلم آماده می کند و تمامی اصلاحات مد نظر تهیه کننده و کارگردان را او در فیلم نامه اعمال می کند.

فیلم‌بردار (Cinematographer)

فیلم‌بردار یا مدیر فیلم‌برداری (Director of Photography) فردی است که وظیفه ثبت صحنه ها و سکانس های فیلم را با استفاده از دانش فنی و تجهیزات فیلمبرداری (دوربین ، لنز ، سه پایه و…) دارد. فرآیند فیلمبرداری اصلی ترین بخش تولید فیلم است و فیلم‌بردار یکی از عوامل مهم ساخت فیلم است. مدیر فیلم‌برداری مسئولیت ضبط هر آنچه که در زمان فیلمبرداری اتفاق می افتد ( میزانسن و دکوپاژ ) است، از استفاده دوربین یا دوربین ها و بکار گیری قاب(نما)، لنز و زوایای مورد نظر و موقعیت مکانی درست دوربین و حتی نورپردازی مناسب ،که همه این موارد با همکاری و تایید کارگردان صورت می گیرد البته این به معنای آن نیست که کارگردان حتما، فیلمبردار را از خلاق بودن و نوآوری منع کرده باشد بلکه این موضوع به تعامل به آنها بر می گردد.

بازیگر (Actor)

بازیگر یا هنرپیشه به هنرمندانی اطلاق می شود که به صورت حرفه ای به ایفای نقش در سینما ، تئاتر و تلویزیون می پردازد ، هنرپیشه گان افرادی هستند که فیلم یا نمایش با استفاده از آنها داستان را برای ما به جلو می برد و هرچه بازیگر تسلط و مهارت بیشتر داشته باشد باورپذیر تر و جذابتر برای مخاطب خواهد بود .در حقیقت این بازیگران هستند که شخصیتهای مکتوب(کارکتر) در فیلمنامه را در فیلم زنده می کنند.

تدوینگر (Editor)

تدوینگر است که با ذوق و خلاقیت فیلم رابه شکلی که مخاطب روی پرده سینما می بیند در می آورد، تدوینگر عامل بسیار تاثیرگذار در شکست یا موفقیت فیلم است و به این دلیل به او کارگردان دوم هم گفته می شود. اوست که با انتخاب و چیدمان تصاویر و ترکیب آن با صدا و قرار دادن ضرباهنگ به فیلم جان می بخشد.استقلال و سهم خاص تدوین گر در تدوین ، بسته به میزان کنترلی که فیلمساز بر محصول نهایی اعمال می کند متفاوت است.

بازیگر یا هنرپیشه کیست ؟

بازیگر یا هنرپیشه (Actor) به هنرمندانی اطلاق می شود که به صورت حرفه ای به ایفای نقش در سینما ، تئاتر و تلویزیون می پردازد ، هنرپیشه گان افرادی هستند که فیلم یا نمایش با استفاده از آنها داستان را برای ما به جلو می برد و هرچه بازیگر تسلط و مهارت بیشتر داشته باشد باورپذیر تر و جذابتر برای مخاطب خواهد بود .در حقیقت این بازیگران هستند که شخصیتهای مکتوب(کارکتر) در فیلمنامه را در فیلم زنده می کنند ، بسیاری هنرپیشگی را برآمده از قدرت احساسات میدانند اما افرادی مانند دیدرو معتقد هستند که هنرپیشه یا بازیگر قابل ستایش و توانمند کسی است که احساسات خود را مهار و با دقت در ظرایف رفتارهای مردمان، “ظاهر” احساسات و حالات انسانی را “تقلید” کند . دیدرو به درستی می گوید چرا که باید احساسات، عقلانیت در درک نقش مکمل هم هستند ،چرا که تقلید صرف دیگر مورد پسند مخاطب نیست و در بسیاری مواقع بازی او را به سطح متوسط یا حتی زیر آن می کشاند.ریشه پیدایش بازیگری به قدمت آیین ها در تاریخ بر می گردد، اما بسیاری مدعی هستند اولین هنرپیشه به معنای نزدیک امروز آن تِسپیس یونانی (بازیگر تئاتر) بوده، که ارسطو درباره او می گوید او شیوه تازه‌ای را بنیاد نهاد، که بر پایه آن هر خواننده کاراکتر منحصر به فردی را با بهره‌گیری از نقاب به نمایش در می آورده، بسیاری او را افسانه می دانند اما بسیار مهم نیست آیا او بوده یا نه بلکه این موضوع مهم است که هنرپیشه با بهرگیری از نقاب یا واژه درست امروزی آن کارکتر با مخاطب را تحت تاثیر قرار داده.

در ایران ما بازیگر یا هنرپیشه را آکتور (فرانسوی: Acteur) نیز می نمایم، خود واژه هنرپیشه در معنی کلی هنرمند به کار می رفته ، اما امروزه در فرهنگستان زبان فارسی این واژه را در برابر آکتور یا آرتیست قرار داده اند. بازیگری در ایران نیز مانند جهان برخواسنه از آیین و اسطوره است آغازگران آن در ایران گوسان ها و نمایشگران دوره قبل اسلام بودند و بعد از اسلام در قالب تعزیه و نقالی به حیات خود ادامه داده و با ورود سینما و تئاتر غربی بازیگری شکل امروزی خود را در ایران پیدا کرده است.

انتخاب بازیگر یا بازیگران توسط کارگردان و تهیه کننده برای فیلم صورت می گیرد، به بازیگرانی که نقش‌های اصلی فیلم را بازی می کتتد، نقش‌های اول و دوم گفته می شود و بقیه بازیگران نقشهای جزیی تری برای پیش برد داستان دارند ، دسته دیگر بازیگران که واژه سیاه لشکر بر روی آنها گذاشته شده ،کلمه‌ای به زبان نمی‌آورد و معمولاً جزئی از جمعیت است.

در میان بازیگر و مخاطب (تماشاگر) قرادادی پنهان در جریان است، قراردادی که مخاطب آن را پذیرفته تا بازیگر را باور کند با آنکه می داند او به راستی شخصیت داستان نیست و اگر در حالت روزمره با چنین موقعیتی روبه رو شود، آن را اغراق و یا مضحک قلمداد میکند این قراردادیست که از زمان آیسخولوس میان تئاترها و تماشاگرانشان برقرار شده و تا امروز نه فقط در تئاتر بلکه سینما ،تلویزیون و رادیو نیز مورد استفاده قرار می گیرد. به عبارت دیگر هنر نمایش و هنرپیشگی حاصل اعمال نفوذ دقت عقلانی بشری در طبیعت خام است و نباید پنداشت آنچه بر صحنه می آید همانی است که در عرصه طبیعی رخ می دهد یا می تواند رخ دهد و بالعکس.

تهیه‌کننده فیلم کیست؟

تهیه‌کننده فیلم (Film Producer) کسانی هستند که سرمایه و امکانات لازم را برای ساخت فیلم تهیه می کنند، عموما انتخاب تیم اصلی تولید ( کارگردان ، مدیر تولید ، فیلمنامه نویس ) و ژانر فیلم(قصه) با اوست ، کنترل و رسیدگی به امر تولید فیلم مانند تهیه سرمایه ساخت ، برنامه ریزی تولید، مدیریت منابع و قرادادها از وظایف دیگر تهیه‌کننده فیلم است. تهیه کننده در تمامی مراحل تولید فیلم حضور دارد و تمامی عوامل ساخت فیلم به صورت چه مستقیم و چه غیر مستفیم زیر نظر او هستند. تهیه‌کننده فیلم موفق کسی است که امروز مدیر هنری خوبی هم باشد چرا که ساختار کلاسیک که در آن فقط تهیه کننده ساختار و امکانات را تهیه میکنند گذشته، البته این به معنای دخالت کردن در کار عوامل نیست بلکه اگر دانش سینمایی لازم را داشته باشد ، عوامل را به درستی انتخاب می کنند تا از فرآیند کار  به صورت تخصصی، بدون مشکل و دخالت انجام شود، که مهمترین افراد آن فیلمنامه نویس و کارگردان هستند و در قسمت مالی ساخت فیلم مدیر تولید مناسب تا بودجه را یرای مصارف مختلف تولید مدیریت و مصرف کند، تا از به هدر رفتن سرمایه جلوگیری کند ، هرچه افرادی که تهیه کننده انتخاب میکند هماهنگ تر باشند پروژه با هزینه و زمانبندی مطلوبی تری به پایان می رسد.

دستیار تهیه‌کننده فیلم نیز وظیفه ایجاد هماهنگی برای رفع مشکلات مالی فیلم ، عوامل و همچنین رابط بین کارگردان برای انتقال موضوعات به تهیه کننده هستند و در مواردی دستیار تهیه کننده مشاوری هنری او میتواند باشد. هیچ الزامی نیست که تهیه کننده فیلم شخص یا فردی باشد، امروزه دیگر شرکت ها و کمپانی های بزرگ سینمایی تهیه کننده صنعت سینما هستند و گروه تولید و تهیه (مدیر تولید ، مجری طرح ، مدیر تدارکات ، دستیاران) در فیلم حضور دارند. در کل بدون حضور تهیه‌کننده فیلم فرآیند تولید فیلم بسیار دشوار خواهد شد ، آنها با سرمایه گذاری روی هنر هفتم تاثیر بسیار مهمی در این صنعت دارند و در سایه آن را کنترل می کنن چرا که قدرت تبلیغات و رسانه نیز در دست آنهاست (البته در اینجا منظور کمپانی فیلمسازی است) و با استفاده از آن مخاطب را تحت تاثیر قرار میدهند تا سود بیشتری کسب کنند.

تقسیم بندی سبکهای سینما را میتوان به چهار قسمت تقسیم کرد :ژانر ، زیر ژانر ، جنبش های هنری ، دوره های خاص. برای شناخت هر کدام از موارد تقسیم بندی سبکهای سینما آنها را به صورت خلاصه توضیح می دهیم. 1- ژانر : ما در مطالب قبلی به ژانر (گونه های سینما) اشاره کردیم و شکل گیری ژانر در آغاز نظام سینمایی باز می گردد. ژانربندی فیلم چه بر اساس ژانرهای داستانی یا ژانرهای مستند بازاریابی،فروش و  هزینه تولید و زمان را برای استودیو های سینمایی بسیار کاهش داد، چرا که چرا که دیگر قالب مشخصی به فیلمنامه نویس داده می شود تا هرچه سریع تر آن را به رشته نگارش در بیاورد، وقتی ما برچسبی مانند وسترن ، موزیکال یا نوآر مخاطب پیش فرض های در ذهن خود در مورد نو ع و فضای فیلم در ذهن دارد و زمانی که یک فیلم فقط در دسته بندی یک ژانر  قرار می گیرد از لحاظ زمینه ، روایت ، زمان ، نوع تصویر و نما و شخصیت ها شباهت های آشکاری با هم دارند  2- زیرژانر : زیرژانر اگرچه زیر شاخه های از ژانرهای اصلی محسوب می شوند اما موضوع و فضای حود را دارند برای نمونه کمدی های اسلپ استیک و اسکروبال اگرچه هر دو کمدی هستند اما تفاوت واضعی نسبت به هم دارند یا فیلم های تینیجری را می توان زیر ژانر کمدی دانست اما گاه در ژانر موزیکال یا وحشت جا می گیرد، در حالی که برخی از زیرژانرها مانند سینمای فمنیستی ، نژادپرستی یا سینمای ضد جنگ فقط از لحاظ موضوعی با هم فرق دارند.

3- جنبش های هنری :سینما جدا از دیگر هنرها نیست . حتی سرگئی آیزنشتاین بر این باور بود که سینما ترکیبی از تمامی هنرهاست .برای همین در تقسیم بندی سبکهای سینما جنبش های هنری بسیار تاثیرگذار بوده اند، اگر چه سینما ویژگی های خاص خودش را دارد. برای نمونه فیلم های اکسپرسیونیستی آلمانی و یا فیلم های سورئال فرانسوی به موازات اکسپرسیونیسم وسورئالیسم در دهه 1920 رشد پیدا کردن و چندی است شاهد حضور پست مدرنیسم و مینیمالیسم در سینما هستیم. 4- دوره خاص: اگر چه بسیاری از سبکها سالیان دراز و با فراز و نشیب های گوناگون ادامه یافته اند، اما سبک های وجود دارند که فقط در دوره ای محدود شکوفا شدن و مخصوص آن دوره هستند.که آنها را میتوان با کوبیسم و فتوریسم نقاشی مقایسه کرد ، در شوروی کانستراکتیویسم با آنتی تز خود یعنی رئالیسم سوسیالیستی جایگزین شد که هر کدام مطابق با حال و هوای دوران سیاسی خود بودند و یا رئالیسم شاعرانه فرانسه و سینمای نئورئالیسم ایتالیا نیز چنین وضعیتی داشتند.

تقسیم بندی سبکهای سینما

ژانرهای سینمای مستند (گونه شناسی مستند) چیست؟

ژانرهای سینمای مستند (گونه شناسی مستند) – ( Documentary Cinema Genres ) در طی دوره های مختلف رشد سینمای مستند ، اشکال زیادی را به وجود آورد و تجربه کرد. برخی از این اشکال که از قوت لازم برای تبدیل به یک جریان برخوردار نبودند و فراموش شدند و بسیاری نه تنها شکوفا شدن بلکه در سایر کشور ها دیگر  نیز به کار گرفته شدند. بدین ترتیب ژانرهای سینمای مستند ,یکی پس از دیگری شکل گرفتند. همین طور که قبلا فیلم مستند را تعریف کردیم و در آن اشاره کردیم که فیلم مستند به دنبال حقیقت بر پایه سند و مدرک است، خود از این ماجرا مستثنی نبوده و خود با گذشت زمان و یا درگیر شدن با آزمون  و خطهای بسیار و آشنایی با چهره های مختلف حقیقت و واقعیت که برای هر کدام نیاز های متفاوتی احساس می شد دست به کشف و ابداع ژانرهای سینمای مستند زده . ژانرهای سینمای مستند عبارتند از  مستند واقع نگار ، مستند سیاحتی، مستند گزارشی ، مستند بازسازی شده ، مستند نظیره سازی شده ، مستند آرشیوی ، مستند مردم شناسی ، مستند تاریخی ، مستند اجتماعی ، مستند علمی ، مستند آموزشی ، مستند شکل گرا ، مستند تبلیغاتی ، مستند شاعرانه ، مستند حیثیت آور(صنعتی) ، مستند بی واسطه ، مستند تحول گرا (سینمای وریته) ، مستند جنگی ، مستند سیاسی ، مستند داستانی ، مستند تجربی ، مستند ویدئویی ، مستند معترض ، مستند محاکمه کننده ، مستند شخصیت نگار (بیوگرافیکال) و … هستند.

ژانرهای سینمای مستند

برخی از این ژانرهای سینمای مستند زاییده شرایط اجتماعی ، سیاسی خاصی اند و کشیده نشدن موج آن حوادث به کشور ما، مانع از آن شد تا آن ژانرهای خاص در کشور های دیگر از جمله ایران مورد توجه وکار قرار بگیرند، این گونه ها عبارت اند از: مستند محاکمه کننده ، مستند ستیهنده (ستیزه‌کننده) که هر یک را به تفصیل مورد بررسی قرار خواهیم داد.

ژانرهای سینمای مستند

ژانر سینمایی چیست ؟

ژانر سینمایی یا گونه های سینمایی برای تعریف دسته بندی فیلم بر اساس موضوع، داستان و قالب بکار می رود چه در فیلمهای داستانی یا مستنذ ، کلمه ژانر (žānr) فرانسه است که از ریشه لاتین (genre) گرفته شده به معنی دسته یا نوع اما کلمه ژانر سینمایی را بیشتر ما در نظریات و نقدها ادبی می بینیم که با بررسی حالت ( لحن احساسی )، موضوع، قالب (روش فیلمبرداری) یا تم آن، بعضی از منتقدان فیلم معتقدن ژانر یا دسته بندی فیلم اشتباه است و بعضی حتی برای هر ژانر شاخه بندی به عنوان زیر ژانرها تعیین می کنند، امروزه دیگر شنیدن اسم ژانر سینمایی چندگانه بسیار عادی است چرا که ژانر در سینما عبارتست که مرز و قالب مشخصی ندارد و بسیاری از آثار در یکی از آنها نمی گنجند و ترکیبی از چند ژانر هستند .(ترکیب دو ژانر) مانند فیلم آواتار (عاشقانه – جنگی). ژانر به اشکال مختلف به کار می‌رود تا به تمایزهای میان انواع متن اشاره کند: نوع نمایشی (حماسی،تغزلی،دراماتیک)، نوع رابطه با واقعیت (داستانی ، غیرداستانی)، نوع پیرنگ (کمدی/ تراژدی)، ماهیت محتوا (رمان تاریخی،رمان ماجرایی) و…

ارسطو نخسین تعریف از ژانرها ، درام ها را بر اساس بار ارزشی پایان آنها در مقایسه با ساختار داستانیشان طبقه بندی کرد، ماحصل تقسیم بندی آن چهار ژانر بنیادی اوست : تراژیک ساده ، پیروزمندانه ساده ، تراژیک پیچیده ، پیروزمندانه پیچیده . اما به تدریج ارسطو پشت غبار نظام سازی های گوناگون ژانر گم شد، گوته آن را به هفت ژانر رساند ، شیلر معتقد بود تعداد آنها کافی نیست ، پولتی فهرست سی و ش موقعیت دراماتیک را ارائه نمود تا کریستین متز تمام ژانرها را به هشت حالت تقلیل داد و آن را (همنشینی) نامید اما ساختمان او هم نتوانست سینما را در خود جا دهد ، اما نورمن فریدن (منتقد نو ارسطویی) بار دیگر نظام را بنا کرد که انواع  ژانر سینمایی رو آن سوار است او ژانر ها را بر اساس ساختار و ارزش های طبقه بندی و تشریح می کند، ما شناسایی و نامگذاری پیرنگهای نظیر پیرنگ تحصیل ، پیرنگ جبران ، پیرنگ سرخوردگی را مدیون او هستیم ، فرم های دقیق که در آنها داستان در سطح کشمکش درونی سیر می کند تا در پایان تغییراتی عمیق در ذهن یا سرشت اخلاقی قهرمان ایجاد کند. اما در حالی که منتقدان و نظریه پردازان سینمایی بر سر تعاریف و نظم سازی عها دعوا دارند،تک نک تماشاگران در شناخت ژانرها به مقام استادی رسیده اند. آنها به واسطه یم عمر تماشای فیلم با انتظارات خاصی پا به سینما می گذارند و تسلطشان به ژانرها نویسنده را با چالشهای اساسی مواجه می کند، البته بسیاری از فیلم نامه نویسان یک سبک نوشتاری به عنوان مولف برای خود قائل هستند که سعی میکنند در آثار بعدی آنها باز قابل شهود باشه که این امر در کارگردان هم قابل مشاهد است.

برخی از عناوین ژانر سینمایی داستانی (گونه شناسی داستانی) : ملودرام ، سیاسی ، عاشقانه ، ابرقهرمانی ، علمی و تخیلی ، تاریخی ، حماسی ، کمدی ، کمدی سیاه(گروتسک) ، جنگی ، اکشن ، بیوگرافی ، جنایی ، ترسناک ، معمایی ، سورئال ، اکسپرسیونیسم ، نو آر ، اجتماعی  و … هستند.

از عناوین ژانر مستند (گونه شناسی مستند) نیز میتوان به  آرشیوی ، تاریخی ، اجتماعی ، علمی ، آموزشی ، شاعرانه ، بی واسطه ، شخصیت نگار(بیوگرافیکال) ، معترض ، سیاسی ، تحول گرا(سینمای وریته) ، جنگی و … اشاره کرد.

ژانر سینمایی

فیلم داستانی چیست؟

فیلم داستانی یا روایی (Narrative Film) بر اساس یک فیلمنامه نوشته شده ساخته می شود که در آن ما شاهد یک یا چند قصه و اتفاقاتی در فیلم هستیم. البته یک نکته که باید به آن اشاره کرد این است که ما در تمامی شاخه ها دیگر فیلم  مانند فیلم مستند و فیلم خبری و … هم داستان وجود دارد اما با قالبهای متفاوتی دارند که هر کدام قاعده خود را دارند، در این گونه فیلم کارکترها (بازیگران) برای ما قصه را با استفاده از دیالوگ تعریف یا در مواردی فیلم توسط روای روایت می شود، فیلم های داستانی عموما بر پایه داستان های حقیقی یا اقتباسی هستند اما برعکس فیلم های مستند و خبری لزوما نیاز به یک خط داستانی حقیقی ندارد یا میتوان در داستان واقعی آن دست به تغییرات زد (مولف). در فیلم های داستانی عموما وقایع طی زنجیره ای از ماجراهای مرتبط و منظم انتخاب و صحنه پردازی می شوند تا مخاطب را با خود همراه کند، فیلم داسنانی در ژانرهای زیادی ساخته می شوند از جمله عاشقانه ، حماسی ، اکشن ، معمایی و …را می توان نام برد. فیلم داستانی کلاسیک عموما داری شاه پیرنگ (Archplot)، خرده پیرنگ (Miniplot)، ضد پیرنگ هستند که به مثلث داستان معروف است که در آن قهرمان و کارکتر ها با وارد کردن حادثه درگیر کشمکش کرده و مخاطب را وا می داد که  آن را دنبال کند ،که در بهترین نمونه ها مخاطب دچار همزاد پنداری یا کاتارسیس می شود .

در بین تمامی شاخه فیلم های سینمایی ، فیلم داستانی پر مخاطب ترین و همچنین بیشترین تولید سینما و سرمایه گذاری را به خود اختصاص داده است، یک فیلم داستانی خوب بیشتر بر روی بن مایه و فیلم نامه سوار است تا کارگردان، بازیگران،تدوین ،عوامل فیلم یا تکنیکهای ساخت، آنها  فقط باعث درخشش دو چندان فیلمنامه در اثر پایانی می شوند.